Niecodzienna sytuacja epidemiologiczna powstała w wyniku epidemii choroby COVID-19 ma silny wpływ na sytuację gospodarczą w kraju i na całym świecie. Polscy przedsiębiorcy z branży oświetleniowej zastanawiają się nad bieżącym i perspektywicznym wpływem epidemii na sytuację gospodarczą, a szczególnie na ich własne firmy. O wypowiedź na temat bieżącej sytuacji poprosiliśmy Pana Jerzego Orłowskiego, Członka Zarządu Klastra Inteligentnego Oświetlenia.
 
 
Marek Kołakowski (LIGHTING.PL): Jak silne jest oddziaływanie obecnej sytuacji na działalność produkcyjną i handlową? Czy obroty handlowe w firmach z sektora oświetleniowego spadają, a jeśli tak to na ile procentowo można oszacować ten spadek? Jak to wygląda na rynku krajowym i w obrocie eksportowym? Jak sytuacja zmieniała się na przestrzeni marca i kwietnia, a jakie są przewidywania na dalsze miesiące?

 

Jerzy Orłowski, Członek Zarządu Klastra Inteligentnego Oświetlenia

Jerzy Orłowski (Członek Zarządu Klastera Inteligentnego Oświetlenia): Nie da się ukryć, że aktualna epidemia COVID-19 ma wpływ na branżę oświetleniową. Wpływ ten jest wielowymiarowy, począwszy od zmiany zapotrzebowania na poszczególne produkty lub usługi po konieczność zmian w organizacji firm. Wpływ aktualnej sytuacji na poszczególne przedsiębiorstwa nie jest jednolity. Część firm odczuwa spadek ilości zamówień, który aktualnie wynosi średnio ok. 30%. Są jednak przedsiębiorstwa, które, mimo trudności, nieźle sobie radzą. Są to przede wszystkim firmy produkujące w Polsce, o dużej elastyczności i szerokich kontaktach zagranicznych. Potrafią one szybko zaoferować swoje produkty i zrealizować zamówienia, które nie mogą być wykonane przez dotychczasowych dostawców, przede wszystkim azjatyckich. Obserwujemy także zainteresowanie automatyką w sterowaniu oświetleniem ulicznym wywołane poszukiwaniem przez jednostki samorządu terytorialnego sposobów obniżenia kosztów, w tym kosztów energii elektrycznej potrzebnej na oświetlenie. Obserwujemy także duży procentowy wzrost oświetlenia sprzedawanego przez platformy internetowe oraz B2B
 
 
MK: Jak silne są symptomy rozerwania łańcuchów dostaw w zakresie materiałów i komponentów od dostawców krajowych i zagranicznych?
 
JO: Po trudnym okresie na początku pandemii aktualnie nie obserwujemy dużych problemów w realizacji łańcuchów dostaw. Zmniejszenie podaży komponentów zbiega się średnio ze zmniejszeniem popytu, choć mogą się pojawiać okresowe niedobory dla poszczególnych elementów. Kłopotem są natomiast znacznie zwiększone koszty transportu wyrobów i komponentów drogą lotniczą.
 
 
MK: Na czym w obecnej sytuacji koncentrują się wysiłki firm, jakie niestandardowe kroki są podejmowane, aby ograniczyć negatywny wpływ światowej pandemii?
 
JO: Firmy aktualnie koncentrują się na nowych sposobach pozyskiwaniu klientów oraz wprowadzaniu oszczędności. Często wstrzymywane są procesy inwestycyjne, które nie są kluczowe dla bieżącej działalności firm. W tym momencie nie obserwujemy masowych zwolnień w branży, aczkolwiek część firm, w porozumieniu z pracownikami, wprowadziła czasowe zmniejszenie wymiaru pracy o 15-20%.
 
 
MK: Jak zorganizowane zostało działanie firm w czasie pandemii?
 
JO: Wszyscy członkowie Klastra Inteligentnego Oświetlenia podchodzą bardzo odpowiedzialnie do kwestii bezpieczeństwa pracowników i zapewnienia higieny w miejscu pracy. Pracownicy wyposażeni są w środki ochrony osobistej, maseczki, przyłbice, rękawice. Wrażliwe powierzchnie, np. klamki i przyciski, są dezynfekowane. Duża część pracowników handlowych i administracyjnych pracuje zdanie. Na produkcji oraz w magazynach często uruchamiany jest system pracy dwuzmianowej, który zapewnia ciągłość pracy zakładu w przypadku objęcia kwarantanną część pracowników. Do niezbędnego minimum ograniczane są osobiste kontakty handlowe z klientami oraz pomiędzy działami.
 
Warto też podkreślić, że pomimo napiętej sytuacji wielu polskich producentów oświetlenia włączyło się w akcje pomocy polskiej służbie medycznej przez produkcję i udostępnienie sprzętu ochrony osobistej. Warto w tym wyróżnić spółki takie jak AQForm, GL Optic, TIM S.A oraz LEDIN. Zachęcamy wszystkich do włączania się w takie akcje. Obecnie Klaster zaangażował się w produkcję pudełek do bezpiecznej intubacji. Zapraszamy do współpracy wszystkie podmioty, które mają możliwość cięcia i klejenia wyrobów z pleksi.
 
 
MK: Jakie są aktualnie największe problemy i obawy firm oświetleniowych.
 
JO: Główne zgłaszane problemy i obawy branży to:

• Obawa o przyszłe zamówienia. Oświetlenie stanowi ostatni etap inwestycji budowlanych, w związku z czym obecnie realizowane są inwestycje rozpoczęte wiele miesięcy temu, z których inwestorzy rzadko się wycofują. Jeżeli jednak nie będą realizowane nowe inwestycje, to w drugiej połowie roku będziemy mogli zaobserwować opóźnione zmniejszenie przychodów. Dotyczy to przede wszystkim firm, które realizowały inwestycje dla branży hotelarskiej, gastronomicznej i usługowej.
• Znacznie zwiększone ryzyko kursowe. Ze względu na znaczne wahania kursów walut podmioty realizujące projekty za granicą narażają się na znaczne ryzyko zmian kursowych. Na przykład kurs rubla w przeciągu 2 tygodni pandemii spadł o 17,5% a w następnym miesiącu wzrósł o 10%,
• Kłopoty w dotarciu do klientów tradycyjnymi metodami. Spotkania osobiste handlowców są prawie całkowicie zawieszone. Wszystkie imprezy masowe są wstrzymane „do odwołania” i może się okazać, że ostatnią tegoroczną dużą imprezą oświetleniową były warszawskie targi ŚWIATŁO 2020, w lutym tego roku.
• Prowadzone i ogłaszane przez rząd programy antykryzysowe pomagają w utrzymaniu stabilności finansowej, ale w perspektywie długoterminowej, w przypadku pogłębienia się kryzysu, mogą być niewystarczające.
• Mniejsza efektywność pracy zdalnej. Praca zdalna, szczególnie łączona z jednoczesną opieką nad dziećmi nie jest niestety, tak samo efektywna jak praca w biurze.
• Brak jednoznacznych przewidywań dotyczących końca kryzysu. Nikt aktualnie nie wie, kiedy sytuacja epidemiczna pozwoli nam do powrotu do normalności.

 
 
MK: W czym można upatrywać szans na ominięcie zaistniałych trudności?
 
JO: Obecny czas nie jest łatwy dla branży oświetleniowej, ale na szczęście nie możemy mówić o totalnym załamaniu. Kryzys pokazuje, jak ważna jest lokalna produkcja, długotrwałe relacje z klientami, zróżnicowana oferta, racjonalna gospodarka finansowa, zaufanie na linii pracodawca – pracownicy oraz współpraca pomiędzy podmiotami w branży o co stara się dbać nasz Klaster Inteligentnego Oświetlenia.
 

---

Klaster Inteligentnego Oświetlenia jest jedynym branżowym klastrem oświetleniowym w Polsce. Do klastra należy 57 podmiotów, w tym 25 producentów oświetlenia, 22 firmy z branż pokrewnych, 5 jednostek otoczenia biznesu, 3 laboratoria badawcze oraz 2 jednostki naukowe. Główna działalność klastra to integracja branży oświetleniowej, promocja dobrego, polskiego oświetlenia oraz prowadzenie wspólnych projektów inwestycyjnych oraz badawczo-rozwojowych.