Oświetlenie, niezależnie od rodzaju, wymaga zawsze odpowiedniego sprzętu oświetleniowego w postaci systemu opraw oświetleniowych ze źródłami światła, układami zasilającymi składającymi się w przypadku lamp wyładowczych z zapłonników i stateczników oraz układów sterowania.
Oprawy świetlówkowe nastropowe i wbudowywane w sufit
Oprawy oświetleniowe z rastrowymi układami optycznymi, przeznaczone do świetlówek liniowych, są dostępne w wersjach przystosowanych do instalacji na stropach lub wbudowania w sufit podwieszany. Promieniowanie lamp fluorescencyjnych jest wysyłane wyłącznie w dolną półprzestrzeń, pod oprawę. Oprawy te, nazywane popularnie „rastrami”, są uważane za najtańszy system oświetlenia wnętrz biurowych, zarówno pod względem inwestycyjnym, czyli zakupu i instalacji jak też późniejszej eksploatacji i konserwacji. Są to oprawy dopasowane wymiarami do standardowych sufitów podwieszanych o budowie modułowej. Oprawy o kształcie kwadratowym, są instalowane w siatce prostokątnej, regularnie lub naprzemiennie. Oprawy rastrowe współpracują najczęściej z dwoma, trzema lub czterema świetlówkami starszego typu T8 (średnica 26 mm) lub nowego typu T5 (średnica 16 mm). Stateczniki i ewentualnie zapłonniki do lamp umieszczane są wewnątrz obudowy opraw. Innym rodzajem opraw do lamp fluorescencyjnych są oprawy typu „downlight” przeznaczone do świetlówek kompaktowych. Profesjonalne oprawy downlight współpracują ze świetlówkami niezintegrowanymi. Najczęściej oferowane są oprawy do jednej lub dwóch źródeł światła. W większości opraw lampy pracują w położeniu poziomym, dzięki czemu oprawy mają stosunkowo szeroki rozsył światła i niewielką wysokość ułatwiającą montaż w niskiej przestrzeni nad sufitem podwieszanym. Stateczniki współpracujące ze źródłami światła umieszczane są w obudowie oprawy lub w oddzielnym pojemniku połączonym z oprawą kablem elektrycznym. W oprawach rastrowych i downlightach używane są starsze typy stateczników elektromagnetycznych lub nowe, energooszczędne stateczniki elektroniczne. Szczególnie ciekawe są oprawy do świetlówek liniowych typu T5 współpracujących wyłącznie ze statecznikami elektronicznymi. Są one wyjątkowo energooszczędne. Mała średnica lampy pozwala na budowę bardzo niskich opraw. Elektroniczne zasilanie zapewnia niezawodny zapłon wyładowania w lampie i jej stabilną pracę. W wielu modelach opraw, jako materiał odbłyśników rastrowych stosowane jest aluminium o bardzo dobrych właściwościach odbijających, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie bardzo wysokiej skuteczności oprawy i dobrej kontroli rozsyłu światła. Należy jednak pamiętać, że świetlówki T5 charakteryzują się wysoką luminancją powierzchni. Oprawy, w których pracują mogą potencjalnie stwarzać zagrożenie olśnieniem. Dlatego rastrowe układy optyczne współpracujące ze świetlówkami T5 powinny być wyposażone w większą liczbę poprzeczek niż w przypadku lamp T8. Stosując oprawy ze świetlówkami T5 należy także przywiązywać szczególną wagę do wykonania profesjonalnego projektu oświetleniowego, uwzględniającego wszystkie wymagania. Oprawy rastrowe i typu downlight zapewniają bezpośrednie oświetlenie płaszczyzny roboczej. Dlatego staje się ona najjaśniejszą powierzchnią we wnętrzu. Sufit i ściany są postrzegane, jako znacznie ciemniejsze chyba, że są dodatkowo doświetlone.
Systemy opraw zwieszanych
Podstawą biurowych, zwieszanych systemów oświetleniowych są oprawy świetlówkowe. Zwieszane oprawy do świetlówek liniowych mogą rozprzestrzeniać światło bezpośrednio w dół, pośrednio przez odbicie od sufitu lub w sposób łączony, bezpośredniopośredni. Podstawą takich systemów jest zazwyczaj pojedyncza oprawa stanowiąca równocześnie moduł systemu. Oprawa taka może funkcjonować samodzielnie. Traktując ją jako moduł, przy użyciu różnorodnych łączników, można budować linie świetlne lub inne struktury. Pomiędzy oprawami podstawowymi mogą być także umieszczane inne oprawy systemu, np. przeznaczone do żarówek halogenowych. Starsze systemy modułowe opierały się często na oprawach o obudowach skrzynkowych giętych z blachy stalowej i malowanych farbami proszkowymi. Konstrukcja współczesnych systemów opraw zwieszanych, stosowanych często do oświetlenia wnętrz biurowych, opiera się na wykorzystaniu profili aluminiowych. Odpowiednio ukształtowane profile z aluminium stanowią konstrukcję nośną do mocowania modułów zawierających źródła światła wraz z układami optycznymi i elementami zasilania elektrycznego. Podstawowym źródłem światła w takich oprawach systemowych jest zwykle jedna lub rzadziej dwie świetlówki typu T5. Świetlówka jest umieszczana w odbłyśniku parabolicznym wyposażonym w gęsto rozmieszczone poprzeczki rastrowe. Światło może także przechodzić przez klosz w formie płaskiej szyby rozpraszającej. Pomiędzy modułami świetlówkowymi mogą być także montowane różnorodne oprawy do innych źródeł światła, głównie żarówek halogenowych. Mogą to być oprawy stałe lub ruchome o różnym kącie rozsyłu, świecące bezpośrednio w wybrane miejsce. Mogą pełnić rolę oświetlenia miejscowego, akcentowego lub dekoracyjnego. Przez zmianę barwy światła urozmaicają monotonne oświetlenie ze świetlówkowych opraw systemowych. Odpowiednie łączniki zapewniają łatwy montaż opraw w systemy o strukturze liniowej, kwadratowej lub nawet trójkątnej. Oprawy takie mocowane są na estetycznych zwieszakach z linek stalowych, zapewniających możliwość dowolnej, wielokrotnej regulacji wysokości zawieszenia.
Oprawy oświetlenia miejscowego
Potrzeby oświetleniowe poszczególnych pracowników biura mogą się różnić w znacznym stopniu. Powodem różnic jest odmienny rodzaj wykonywanej pracy wzrokowej lub wiek. Indywidualne oświetlenie miejscowe pomaga także niwelować cienie przedmiotów lub mebli pochodzące od oświetlenia ogólnego. Możliwość indywidualnego doświetlenia osobistej przestrzeni pracownika może też w istotny sposób podwyższać jego poczucie komfortu. Oświetlenie miejscowe realizują wolnostojące oprawy biurkowe do świetlówek kompaktowych lub rzadziej do żarówek tradycyjnych lub kompaktowych.
Oprawy typu wallwasher
Wallwasher to specjalizowana oprawa oświetleniowa montowana na ogół w lub na suficie, przeznaczona do oświetlenia powierzchni pionowych. W pomieszczeniach biurowych wallwashery mogą być stosowane w przypadku niedostatecznego rozświetlenia ścian. Funkcję najprostszego wallwashera liniowego może pełnić świetlówka liniowa zamontowana w zagłębieniu pomiędzy ścianą, a sufitem. Taka oprawa oświetleniowa zintegrowana z architekturą pomieszczenia może być zastosowana np. wokół pomieszczenia biura z przestrzenią otwartą, w korytarzach lub pomieszczeniach recepcyjnych. Oczywiście stosowane są także samodzielne oprawy typu wallwasher instalowane na suficie w niewielkiej odległości od ścian.
Oprawy ścienne
Oprawy ścienne nazywane popularnie kinkietami zapewniają lokalne rozświetlenie ścian i sąsiedniej przestrzeni. Są używane głównie w biurach kierownictwa, salach konferencyjnych, na korytarzach i w pomieszczeniach recepcyjnych.
Oprawy oświetlenia akcentowego
Oprawy oświetlenia akcentowego służą do podświetlenia specyficznych obiektów, np. logo firmowego za pomocą skoncentrowanej wiązki światła. Służą do tego na ogół oprawy regulowane, montowane na szynach zasilających.
Autor: Marek Kołakowski (LIGHTING.PL)
Treści powiązane: