Oświetlenie bezpośrednie

Przy oświetleniu bezpośrednim promieniowanie źródeł światła wychodzące z opraw oświetleniowych jest kierowane w dół i dociera do płaszczyzny roboczej bez odbić od innych powierzchni. Źródłem oświetlenia bezpośredniego są zazwyczaj oprawy oświetleniowe montowane w sufitach podwieszanych, na stropach lub zwieszane, a także oprawy stojące – biurkowe lub podłogowe. Wśród opraw sufitowych i stropowych, do realizacji oświetlenia bezpośredniego najczęściej stosowane są świetlówkowe oprawy rastrowe i typu „downlight”. Dzięki oświetleniu bezpośredniemu pozioma płaszczyzna robocza staje się najjaśniejszą powierzchnią w przestrzeni pomieszczenia. Wyeliminowanie strat absorpcyjnych przy odbiciach od powierzchni wnętrza sprawia, że oświetlenie bezpośrednie zapewnia wysoką efektywność. Ten typ oświetlenia nadaje się doskonale do pomieszczeń o niewielkiej wysokości. Wadą jest możliwość występowania olśnienia, cieni i niepożądanych odbić.

W przypadku oświetlenia pośredniego światło jest kierowane w stronę sufitu lub ścian i po rozproszonym odbiciu od tych powierzchni dociera do płaszczyzny roboczej. Przy takim sposobie oświetlenia sufit lub ściany stają się w praktyce odbłyśnikiem oprawy oświetleniowym. Są także najjaśniejszymi powierzchniami w przestrzeni wnętrza. Efektem oświetlenia pośredniego jest silne poczucie jasnej, otwartej przestrzeni. Jest odczuwane, jako bardziej komfortowe niż oświetlenie bezpośrednie. Dzięki dobremu rozproszeniu światła eliminuje cienie. Na skutek równomierności może jednak być odbierane, jako jednostajne i nużące. Ze względu na straty promieniowania w wyniku absorpcji na powierzchniach odbijających, oświetlenie pośrednie jest droższe od bezpośredniego pod względem kosztów budowy i eksploatacji.

 

Oświetlenie bezpośrednio-pośrednie zapewnia emisję światła w dół, na płaszczyznę roboczą oraz w górę na sufit. Miejsca pracy są oświetlane światłem docierającym bezpośrednio z opraw oświetleniowych i pośrednio po odbiciu od sufitu jednak stosunkowo niewielka część strumienia świetlnego odbijana od sufitu powoduje głównie ogólne rozświetlenie przestrzeni. Pracownicy często preferują taką kombinację jako łączącą jasność, komfort widzenia i pewne akcenty świetlne, w przeciwieństwie do czysto bezpośredniego lub czysto pośredniego oświetlenia. Koszty opraw i instalacji są tu podobne do tych z wyłącznie pośredniego systemu oświetlenia. Zmieniając proporcje między bezpośrednia i pośrednią częścią strumienia świetlnego można zmieniać uzyskiwane efekty. Proporcja 80/20 jest odczuwana 20/80 istnieje odczucie oświetlenia pośredniego z niewielkim rozjaśnieniem przestrzeni.

 

Źródłem oświetlenia rozproszonego są zwykle duże, jasne powierzchnie. W warunkach naturalnych jest to pochmurne niebo. Przy oświetleniu sztucznym światło rozproszone można uzyskać za pomocą opraw oświetlenia bezpośredniego lub pośredniego. Sztucznym źródłem pośredniego oświetlenia rozproszonego mogą być duże oprawy sufitowe z kloszami rozpraszającymi, w wersji wbudowanej lub nabudowanej. Pośrednie oświetlenie rozproszone zapewni światło odbite od powierzchni sufitu lub upowszechniające się coraz bardziej, oprawy wnętrzowe, w których światło kierowane jest na specjalne odbłyśniki o charakterystyce rozpraszającej, by po odbiciu dotrzeć do oświetlanych obiektów. Oświetlenie rozproszone minimalizuje cienie i zabezpiecza przed silnym olśnieniem. Wpływa bardzo korzystnie na warunki wykonywania większości biurowych zadań wzrokowych. Należy jednak pamiętać, że całkowicie jednostajne i pozbawione cieni oświetlenie rozproszone może być bardzo nużące. Dlatego dobrze jest pamiętać o tworzeniu dodatkowych plam świetlnych dzięki równoległemu stosowaniu opraw dekoracyjnych i miejscowych.

 

Dobry system oświetlenia biurowego powinien łączyć różne typy – ogólne i miejscowe oświetlenie robocze z dekoracyjnym oświetleniem akcentowym.


Autor: Marek Kołakowski (LIGHTING.PL)