Rijksmuseum w Amsterdamie, otwarte ponownie 13 kwietnia 2013 roku po gruntownej renowacji, jest obecnie największą na świecie placówką muzealną oświetloną przy pomocy technologii diod świecących LED.
Nowe oświetlenie muzeum ma za zadanie wydobyć unikalne cechy każdego z dzieł sztuki. Dlatego firma Philips będąca jednym z głównych uczestników tego projektu, współpracowała z Rijksmuseum i innymi partnerami projektu dzieląc się wiedzą na temat światła, aby pomóc w osiągnięciu odpowiedniej jakości światła, która zwiększy satysfakcję osób oglądających eksponowane zbiory i jednocześnie pomoże je chronić dla przyszłych pokoleń.
Oświetlenie zindywidualizowane
Projektanci wnętrz z firmy Wilmotte & Associes, we współdziałaniu z firmą doradczo-projektową Arup, opracowała design specjalnych ramp świetlnych w formie podwieszanych półek, zastosowanych w prawie wszystkich salach całej galerii. Ich projekt techniczny wykonała firma Bronnenberg z Holandii. Philips sfinalizował te działania wyposażając rampy w sprzęt oświetleniowy, zapewniając ich wykonanie i montaż.
Aby zakończyć elegancki, minimalistyczny projekt rampy oświetleniowej, Philips zaprojektował oświetlenie spełniające wymagania określone przez Rijksmuseum. Przyjęto rozwiązanie w postaci pojedynczej, jedno punktowej oprawy reflektorowej, w przeciwieństwie do poprzednio stosowanych szyn świetlnych.
Takie jedno punktowe rozwiązanie pozwoliło także na zamontowanie zasilaczy na górnej, wierzchniej stronie rampy, zmniejszając znacznie widoczną wielkość oprawy.
Zastosowano łącznie 3800 opraw reflektorowych w obudowie Philips Fortimo LED Spotlight Tight Beam wyposażonych w diody LED LUXEON S z firmy Philips Lumileds. Wszystkie oprawy punktowe dostarczono z jednakowymi diodami LED i taką samą optyką pierwotną. Aby uwzględnić potrzebę różnych kątów rozsyłu wiązki świetlnej dla pokazania unikalnych cech każdego dzieła sztuki, jako wtórny układ optyczny Philips dostarczył wysokiej klasy soczewki, które zapewniają skupienie wiązki świetlnej w precyzyjnie określonym kącie przestrzennym. Najczęściej stosowane były soczewki o kącie symetrycznym +5°, +10° oraz asymetryczne +5° x +30°, jednak do dyspozycji były soczewki o kącie nawet do 50°.
Rampy oświetleniowe wyposażono także w ponad 1,8 km taśm świetlnych Philips FORTIMO LED umieszczonych na ich górnej powierzchni i skierowanych ku górze w celu podświetlenia sufitów. Zaletą oświetlenia za pomocą tych taśm LED jest możliwość ich bezszwowego połączenia, aby utworzyć spójne oświetlenie różnego typu sufitów w galerii. Ostre krawędzie cieni na sufitach pochodzących od podświetlenia zostały złagodzone dzięki specjalnym dyfuzorom.
Najwyższa jakość światła
Zastosowanie diod LED typu LUXEON S o temperaturze barwowej 3000K (ciepło białej) przyniosło efekt w postaci poprawy odczuć osób oglądających dzieła sztuki. Temperatura barwowa 3000K i wskaźnik oddawania barw CRI = 95 sprawiają, że światło zapewnia równowagę widzenia baw utrzymując ciepły wygląd dzieł sztuki – róże, czerwienie i żółcie wyglądają świetnie, ale zielone i niebieskie barwy są widoczne równie dobrze.
Inną korzyścią z połączenia opraw reflektorowych Fortimo LED SLM Tight Beam z diodami LUXEON S jest mała powierzchnia emitująca światło (LES – Light Emitting Surface). Pierwotne źródło światła o bardzo małych rozmiarach umożliwiło osiągnięcie bardzo wąskiej wiązki światła (<10°) przy zachowaniu zwartej konstrukcji reflektora i jego minimalnych rozmiarów zewnętrznych. Możliwe było stworzenie jednolitej i ostrej wiązki światła oraz ostrej punktowej plamy świetlnej co bardzo podkreśla rodzaj powierzchni i daje zjawisko błyszczenia przedmiotów.
Kolejnym podstawowym wymogiem była minimalizacja olśnienia od źródeł światła. Dla optymalizacji tego problemu w oprawie Philipsa zaprojektowano unikalny wewnętrzny ekran antyolśnieniowy podobny do przesłon zakrywających włókno wolframowe w żarówkach PAR 36 lub AR 111. Wewnętrzny ekran antyolśnieniowy eliminuje obwodowe światło rozproszone i zmniejsza odbicie źródła światła w oprawie. To eliminuje potrzebę zastosowania dodatkowych przesłon w kształcie plastra miodu lub dużych przeciwolśnieniowych osłon zewnętrznych.
Czynnikiem niezbędnym dla osiągnięcia właściwego efektu oświetleniowego było precyzyjne ustawienie światła dla każdej sali muzealnej i każdego wystawianego w niej obiektu sztuki. Precyzyjne ustawianie i ogniskowanie reflektorów trwało bezustannie przez 80 dni i nocy.
Proste sterowanie
Philips wykorzystał elastyczność diod LED jako cyfrowych źródeł światła, łącząc je z systemem sterowania oświetleniem, dzięki czemu światło w całym muzeum może być kontrolowane za pośrednictwem łatwego w użyciu interfejsu WWW. Oznacza to, że pracownicy muzeum są w stanie kontrolować i ustawiać poziomu oświetlenia poszczególnych dzieł sztuki, aby zapewnić odpowiednie zrównoważenie oświetlenia wszystkich eksponatów w całym muzeum.
Całe oświetlenie wystawy kontrolowane jest za pośrednictwem systemu Dynalite DALI firmy Philips ze specjalnym internetowym interfejsem do sterowania. IPad podłączony do wejścia systemowego przez WiFi pozwala na regulację za pomocą ekranu dotykowego. Z zasilaczami typu Xitanium firmy Philips kontrolowalnymi za pomocą systemu DALI, uzyskano dostateczne możliwości ściemniania, a w przypadku oświetlenia kilku obiektów zastosowano dodatkowe przesłony szklane w oprawach.
Problem możliwego spadku strumienia świetlnego diod LED w długiej perspektywie czasu został także rozwiązana dzięki systemowi sterowania DALI zapewniającemu stałość tego parametru.
Oświetlenie hallu wejściowego
Oddzielne wyzwanie stanowiło oświetlenie wielkiej klatki schodowej i hallu wejściowego do sal muzealnych. Pomieszczenia te charakteryzują się dość dużym natężeniem światła naturalnego w porze dziennej. Do ich oświetlenia firma Philips skonstruowała specjalne oprawy zwieszane w formie ogromnych płaskich pierścieni świetlnych stanowiących formę nowoczesnych żyrandoli. Jako źródła światła zastosowano w nich płytki z diodami LED typu SMD osłonięte specjalnym tworzywem sztucznym doskonale rozpraszającym światło. Do pierścieni dołączono też po osiem opraw reflektorowych stosowanych na salach wystawowych.
Treści powiązane:
Rijksmuseum - starzy mistrzowie w nowym świetle
